Het was misschien wel onvermijdelijk dat de Brexit-eindfase een golf van ultimatums zou zijn. De vermeende onveranderlijke deadline van 29 maart heeft plaatsgemaakt voor een no-deal Brexit op 12 april of een Brexit volgens de deal tussen Londen en Brussel op 22 mei.
Sterling bleef stabiel ten opzichte van de dollar nadat de nationale leiders van de EU vorige week de voorwaarden van hun ultimatum hadden vastgesteld. Dit was vooral een gevolg van de al heersende zwakte van de dollar door de voorzichtige koers van de Federal Reserve.
Commentatoren vrezen echter dat valutahandelaren te optimistisch zijn over een positieve uitkomst van de huidige chaos, met hun schijnbare verwachting dat premier Theresa May (of haar opvolger) en de Britse parlementsleden een langere verlenging zullen vermijden of op zijn minst de bestaande deal zullen accepteren.
Elke verlenging na 22 mei zou volgens de voorwaarden van de EU leiden tot Britse deelname aan de Europese verkiezingen, die op 23 mei plaatsvinden. Dat zou voor velen betekenen dat Brexit gedoemd is te verdwijnen. Valutamarkten lijken dit resultaat te verwachten nu ze het pond sterling stabiel houden. Een lang uitstel zou waarschijnlijk ook een sterke opleving van het pond kunnen laten zien.
Rationele denkers verwachtten in 2016 dat de Britse kiezers Brexit zouden verwerpen, en zij hadden het mis. Zulke vermeende rationele verwachtingen zouden zomaar weer fout kunnen gaan.
De komende week zit in ieder geval vol van onberekenbaarheden. May zal haar EU-deal voorleggen voor een volgende stemming, als de spreker van het parlement het toelaat, en die zal vol staan met haar verschillende deadlines. Of ze doet het niet, als ze denkt dat hij gedoemd is tot een derde nederlaag.
Het Parlement zal beslissen of het een stemming wil organiseren over mogelijke alternatieven. The Guardian meldt:
Parlementsleden zullen maandagavond stemmen over de vraag of ze de controle over de parlementaire agenda moeten overnemen en een reeks indicatieve stemmingen moeten houden over alternatieve opties, waaronder een douane-unie en een tweede referendum.
Het is ook denkbaar dat ze de handdoek in de ring gooit en terugtreedt, hoewel het onwaarschijnlijk is dat haar Conservatieve Partij het eens zal worden over een nieuwe leider, zelfs als ze koste wat het kost een snelle verkiezing willen vermijden.
Er zijn twee factoren die slechts weinigen hebben voorspeld en die op onevenredige wijze het verloop van de gebeurtenissen beïnvloeden. De eerste is de zogenaamde Ierse backstop die probeert de onverzoenlijke standpunten over de vrije handel tussen de Ierse Republiek en Noord-Ierland met elkaar te verenigen zonder het gehele Verenigd Koninkrijk te binden aan de Europese douane-unie. De andere factor is de Europese verkiezing in mei, waarbij Brussel erop aandringt dat Groot-Brittannië deelneemt als het nog steeds officieel lid is.
Er zijn slechts twee manieren om de Europese verkiezingen te vermijden: een wanordelijke exit op 12 april of een exit met de deal van May op 22 mei die een overgangsperiode tot 31 december 2020 zou inluiden. Dit zou de betrekkingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU vrijwel hetzelfde houden als nu, terwijl de details van de post-Brexit relatie verder zouden worden uitgedokterd.
In dit geval zou het VK moeten vertrouwen in de toezegging van de EU dat de Ierse backstop het VK niet permanent aan de Europese douane-unie zal binden, ook al is het nu nog moeilijk te zien hoe er zo’n compromis bereikt kan worden. Ondanks alle onvolkomenheden moet de overeenkomst er goed uitzien voor de Brexiteers van de Conservatieve Partij en hun bondgenoten van de Democratic Unionist Party in Noord-Ierland. In het geval van een no-deal Brexit zou er geen Ierse backstop zijn.
Een miljoen mensen hebben naar verluidt zaterdag deelgenomen aan demonstraties in Londen, waarbij zij aandrongen op een tweede referendum. De marge ten gunste van Brexit in het referendum van 2016 was echter bijna 1,3 miljoen terwijl Londen met 60 tegen 40 procent stemde om te blijven. Het is dan ook verre van zeker dat het protest in de hoofdstad, hoe massief het ook was, de wil van het volk weerspiegelt.
Misschien hebben valutahandelaren gelijk. Ondanks alle Sturm und Drang die ons tot dit moment hebben gebracht, zal Groot-Brittannië misschien toch de deal op tafel accepteren of een verlenging krijgen met een zachtere versie van Brexit of geen Brexit.
Bookmakers hebben de kansen op een no-deal Brexit verkleind. Ze geven het een kans van 25 procent met een waarschijnlijkheid gedaald tot 3/1 of 5/1. Zij waren echter ook degenen die het in de eerste plaats mis hadden bij het referendum van 2016.